Алло сөзі...

Oinet.kz 19-07-2019 1170

              images (1).jpg     

Сымның екінші жағында әңгімелесушіні қалай қарсы алу туралы ойланбаймыз. «Сәлеметсіз бе,» «Сәлем», «қайырлы таң/ қайырлы күн» әрқалай сәлемдерін «Алло» сөзі ауыстырады. Бұл сөздің тарихы жайлы нақты дерек жоқ. ХІ ғасырда Вильгелмнің Англияға жасаған шабылуынан әсірінен « Хэлло» сөзі пайда болды. Мағынасына қарар болсақ, хэлло сөзі «айқайды жалғастыру» дегенді білдіреді екен.  

«Алло» Венгрия терминалды хиромынан алынған, яғни «тыңдап тұрмын» дегенді білдіреді. Оны алғаш рет венгр ғалымы, әлемдегі алғашқы телефон аппаратын ойлап тапқан Тивадар Пускас пен телефон Hrrmondó телефондық жаңалықтар қызметінің негізін қалаушы қолданды. Телефон Hrrmondó телеарнасында, Puskas: «Hallom» деп аталады, кейінірек ол хэлло немесе «алло» болып өзгертілді. 

Hallo біртіндеп басқа тілдерге көшіп, олардың фонетикалық нормаларына сәйкес сәл өзгерістер болып отырды. Мәселен, орыс тілінде ол танымал «сәлемдесуге» айналды. Француздар сондай-ақ allô деп атайды, себебі х әрпі өз тілінде оқылмайды,  Венгрияда холло және Колумбияда ало  деп айтылады. Ағылшын тілінде грамматикалық тұрғыдан жазылуының екі жолы бар: хэллоу және хулло -  екеуі дебір мағынаны береді.

Әр елде «Алло» сөзінің айтылуы әртүрлі. Мысалы, жапон халқы «моши-моши» яғни «Айта бер, мен тыңдап тұрмын» дегенді білдіртеді.  Алғашқы да  Күншығыс елдерінде : «Ой, ой!», -  аударылғанда «иә, иә!» делінген. Қоңырауға жауап бергенде, әңгімелесуші «Мен осы мәселе бойынша» немесе «Менің сұрағым бар» деген мағынаға жақын нәрсеге жауап беруге тиіс еді. Бірақ мұндай сәлемдесу тым ұзын болды және ол «Мосшим-Мосьхимге», ал уақыт өте келе «моши-моши» дейін болып қысқартылды.

Қытайлықтар «Вэй» дейді, , бұл «тыңдаймын» дегенді білдіреді. Итальяндық «пронто» яғни  «дайын», «тыңдауға дайынмын» делінсе,  Израильде «Ало» және жергілікті шалом (шалом) Түркияда да дәл осылай айтылады, мұнда олар сэр және мағынасын білдіретін эфендим деп айтады. Сонымен, «Алло» сөзі әмбебап емес болса да, бүкіл әлемде әйгілі бола білді.

Әлемдегі ең қымбат дүкен
Әлемді өзгерткен әйелдер
Сәйкес тақырыптар
Көтерілу